Nieuws
NMBS wil dan toch treinen bestellen bij Spaanse CAF: raad van bestuur hakt knoop door over omstreden miljardencontract
België
Woensdag, 23 juli '25 via VRT NWS
Financieel
332
Webmaster
Wie mag 180 nieuwe treinen bouwen voor de NMBS? Daarover zat de raad van bestuur van het spoorbedrijf vandaag bijeen, nadat een eerdere beslissing was vernietigd door de Raad van State. De raad van bestuur besliste nu - opnieuw - om het Spaanse bedrijf CAF te selecteren als voorkeurskandidaat en verder met het bedrijf te onderhandelen om tot een definitieve deal te komen.
Het dossier heeft intussen een lange historiek. Een kort overzicht:
- Eind 2022: NMBS geeft aan dat het nieuwe MR30-treinen wil laten bouwen en gaat op zoek naar kandidaten
- 28 februari 2025: het Spaanse CAF krijgt de voorkeur van de NMBS om de nieuwe treinen te bouwen
- 24 april 2025: Het Franse Alstom, met fabrieken in Brugge en Charleroi, stapt naar de Raad van State om de beslissing van de NMBS te betwisten
- 28 april 2025: De andere kandidaat, het Duitse Siemens, stapt ook naar de Raad van State
- 17 april 2025: Raad van State schorst de beslissing van de NMBS om de onderhandelingen te starten met CAF
- 27 juni 2025: NMBS stelt een nieuwe beslissing uit, na de schorsing van de Raad van State
- 23 juli 2025: De raad van bestuur van de NMBS beslist niettemin opnieuw om CAF te selecteren als voorkeurskandidaat
Omstreden bestelling
De beslissing doet al lang veel stof opwaaien, bij de politiek en de industrie. Het contract heeft een waarde van 1,7 miljard euro, goed voor 54.000 zitplaatsen of 180 treinen, maar dat kan nog worden uitgebreid naar 3,4 miljard (170.000 zitplaatsen). Er waren 3 kandidaten om de treinen te bouwen: het Spaanse CAF, het Duitse Siemens en het Franse Alstom.
CAF was volgens een puntensysteem de beste kandidaat. Dat puntensysteem houdt rekening met de prijs van de offertes, maar ook met de technische kwaliteit en bijvoorbeeld het energieverbruik van de treinen. De prijs - de aankoopprijs en onderhoudskosten - telde mee voor 50 procent van die puntenverdeling. De technische kwaliteit telde mee voor 36 procent.
Omdat CAF de beste punten kon voorleggen, selecteerde de NMBS het Spaanse bedrijf eind februari al eens als voorkeurskandidaat. Maar die beslissing was om verschillende redenen controversieel en werd dan ook aangevochten.
Kritiek op CAF
Een van de concurrenten van CAF, Alstom, heeft in België namelijk een fabriek in Brugge (700 werknemers) en Charleroi (1200 werknemers). Het miljardencontract aan Alstom geven, zou die jobs verzekeren in België. Onder andere Brugs burgemeester Dirk De Fauw (CD&V) en de PS, die de burgemeester levert in Charleroi, gaven daarom kritiek op de keuze voor CAF.
Bovendien is het aanbod van CAF duurder, zegt Alstom. Het zou om een verschil van 107 miljoen gaan met de offerte van Alstom. Zo werd ook de druk verhoogd op de raad van bestuur van de NMBS, die politiek is samengesteld.
Tot slot is CAF nog controversieel omdat het zou helpen om illegale nederzettingen in Jeruzalem te verbinden met het stadscentrum daar. “CAF is hoofdverantwoordelijke voor de exploitatie en uitbreiding van de Jerusalem Light Rail, een grootschalig infrastructuurproject dat illegale Israëlische nederzettingen in bezet Oost-Jeruzalem verbindt met het stadscentrum”, zei de partij Groen, die voorstelt om CAF om die redenen uit te sluiten.
Juridische strijd
De concurrenten van CAF spanden daarom een procedure aan bij de Raad van State. Die schorste de beslissing van de raad van bestuur van de NMBS om te onderhandelen met CAF.
Volgens de Raad van State was de NMBS niet transparant genoeg over de manier waarop het puntensysteem werkte. Daarom moest de raad van bestuur vandaag een nieuwe beslissing nemen.
Nu bevestigt de raad van bestuur dus opnieuw dat ze verder in zee gaan met CAF. Er zouden wel 2 elementen toegevoegd zijn in het besluit van de raad van bestuur. Zo zou ook CAF moeten onderzoeken of het mogelijk is om de treinen lokaal te produceren. "En de kwestie rond de banden met Israël moeten worden uitgeklaard", meldt CD&V.
Reacties