Nieuws

Het nieuwe vormingsstation van de haven in Zeebrugge bestaat uit twee grote sporenbundels: de vertrek- en aankomstbundel Zwankendamme en de rangeerbundel Zeebrugge. De infrastructuur van Zwankendamme werd eerder al gemoderniseerd en was eind 2018 klaar. In totaal zijn er nu 18 sporen. Indien nodig kunnen beide bundels nog uitgebreid worden.

Naast de 18 sporen is er nog een aparte bundel van 4 sporen waar klanten van Infrabel hun locomotieven tijdelijk kunnen parkeren. Vroeger werden locomotieven in het vormingsstation geparkeerd en dat zorgde voor capaciteitsverlies. In deze bundel zijn ook installaties met elektriciteit en perslucht zodat de spoorwegoperatoren hun locomotieven kunnen voorverwarmen en klaarmaken voor vertrek.

Voordelen voor goederenspoorverkeer

De rangeerbundel Zeebrugge telt acht sporen waarvan vier met bovenleiding. Drie sporen in de bundel zijn lange sporen. Deze sporen zijn een belangrijke vraag van heel wat van de klanten van Infrabel en Europa. Op deze sporen kan je dus, in de toekomst, goederentreinen met een lengte tot 750 meter ontvangen (tot 45 wagons). Een economisch voordeel want langere treinen drukken de transportkost.

Deze infrastructuur heeft een automatische trieerinstallatie en automatisch bediende wissels. Met zo’n systeem gaat het rangeren en samenstellen van goederentreinen een pak sneller. De bundel Zwankendamme heeft tien geëlektrificeerde sporen waarvan vier lange sporen. Het volledige vormingsstation werd uitgerust met een moderne seininrichting. Daarnaast werd ook heel wat geïnvesteerd in veiligheid en gebruiksgemak door de bundels uit te rusten met optimale verlichting, brandblussystemen, technische uitrustingen, brede toegangswegen en dienstpaden.

Groot pluspunt is dat beide bundels achter elkaar liggen. Vroeger lagen ze elk aan de andere kant van het hoofdspoor Brugge-Zeebrugge. In de nieuwe configuratie kunnen goederentreinen voortaan veiliger, sneller en efficiënter behandeld worden omdat ze veel minder deze reizigers- en goederenlijn moeten kruisen. Dat betekent dat er meer capaciteit is zowel voor reizigers- als goederentreinen. Met de nieuwe infrastructuur moeten goederentreinen gemiddeld de helft minder rangeerbewegingen maken, een belangrijke tijdswinst.

“Met deze infrastructuur blijft Infrabel werken aan een ambitieuze modal shift naar het spoor: meer capaciteit, efficiëntere samenstelling van goederentreinen, veiliger en stipter treinverkeer. We willen ten dienste van de Belgische en Vlaamse economie het spoorvervoer voor onze bedrijven blijven faciliteren”, zegt Infrabel-ceo Benoît Gilson. Hij krijgt bijval van Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit & Openbare Werken: “Deze uitbreiding van de spoorinfrastructuur moet een boost geven aan het goederentransport van en naar de haven.”

Leefbare buurt

Het nieuwe vormingsstation in cijfers laat zien dat er 18.500 meter spoor, 950.000 kilo staal (voor de sporen), 45 wissels, 65 seinen, 60 kilometer aan kabels, 93.000 ton ballast (kiezelstenen), 27.500 dwarsliggers, 16 kilometer aan bovenleiding en 21 kilometer aan grachten en watercollectoren (om wateroverlast tegen te gaan) is toegepast.

Speciale aandacht ging naar de leefbaarheid van het aangrenzende dorp Zwankendamme. Ten oosten van de bundel Zwankendamme werd een volumebuffer aangelegd met wandelpaden, uitkijkpunten en beplanting uit de streek. Ten westen van beide bundels werden groene bufferzones gecreëerd. Om de geluidshinder zoveel mogelijk te reduceren staan er geluidsschermen in Zwankendamme en Lissewege en werd de spoorinfrastructuur voorzien van geluidsarme wissels, raildempers en railpads die geluid en trillingen extra absorberen. Daarnaast zorgen bufferbekkens en nieuw aangelegde grachten om wateroverlast tegen te gaan. De stad Brugge investeerde mee in een veilig fietspad tussen Zwankendamme en Lissewege.

Financiering

Het gemoderniseerde vormingsstation van de haven in Zeebrugge is een investering van 133 miljoen euro, waarbij de federale overheid de kapitaalaflossingen voor haar rekening nam. Het overgrote deel van de werken werd geprefinancierd door het Vlaamse Gewest en het betaalde ook de toenmalige interesten voor de financiering. In de totale investering zit 2,1 miljoen euro aan subsidies van de Europese Unie. Dit bedrag werd gebruikt voor het vervangen van de overweg Wulfsberge door een brug en voor het aanleggen van vier lange sporen (750 meter). Ten slotte was er ook een bijdrage van de stad Brugge voor de bouw van het fietspad tussen Zwankendamme en Lissewege, de aanleg van wandelpaden op de volumebuffer en ook de opstelling van een mobiel infopunt gedurende meerdere jaren tijdens de uitvoering van de werken.

Magazijn

Het project bestaat ook een groot, volautomatisch magazijn met 80.000 palletplaatsen waar de treinen kunnen binnen rijden. Bij het logistiek bedrijf ECS zijn ze onder de indruk. “Het is een spoor verbonden magazijn”, zegt Philippe Mathieu, CEO bij ECS. “De trein komt in het magazijn toe. Dat zijn steeds grote volumes waar we onze planning op kunnen organiseren. We kunnen de goederen lossen. De goederen die vanuit het magazijn vertrekken naar het Verenigd Koninkrijk of Ierland. Voor ons is het zeer belangrijk dat de spoorontsluiting er met de haven is. De bouw van het hoogbouwmagazijn van ECS naast het vormingsstation staat eigenlijk volledig los van de investeringen van Infrabel. Het is een (privé) investering van ECS, waarbij wij het magazijn aangesloten hebben op de spoorinfrastructuur om aldus goederen per spoor te kunnen ontvangen in het magazijn.”

Kurt Coffyn, COO van Lineas, is zeer tevreden met het project. “Het betekent voor ons een uitbreiding van de mogelijkheden. De veiligheid, efficiëntie en aansluiting is beter geworden. Het is redelijk uniek dat we nu aansluiting hebben met een magazijn. Heel weinig magazijnen hebben dit. Vandaag rijden we het magazijn binnen met diesel aangedreven treinen. Dat zal in de toekomst met een batterij aangedreven trein gebeuren. We zijn aan het kijken naar hybride machines.” Het bedrijf SSI Schäfer speelde een grote rol in de automatisering van het magazijn.

50 miljoen ton

In de haven in Zeebrugge worden jaarlijks 50 miljoen ton goederen in een zeeschip geladen of uit een zeeschip gelost. De haven zorgt voor zo’n 20.000 jobs. Ongeveer 15 procent van alle goederen wordt per spoor van of naar de haven vervoerd. Het spoor is er dus al een onmisbare bondgenoot voor het vervoer van o.a. containers en auto’s van en naar het Europese binnenland. Door de verwachte groei van de haventrafieken en de ambities van Port of Antwerp-Bruges om daarvan meer per spoor te vervoeren, zal het belang van het spoorvervoer alleen maar toenemen. Deze uitbreiding van de spoorinfrastructuur is daarom voor de toekomst van de haven in Zeebrugge een zeer belangrijke investering.