Nieuws

België
Vrijdag, 09 november '18 via Nrc

Andere
640
Webmaster

Er dreigt, vijf jaar na het Fyra-debacle, opnieuw een ‘spooroorlog’ tussen Nederland en België. Inzet is de nieuwe treinverbinding van Aken (Duitsland) via Heerlen en Maastricht naar Luik (België). Arriva wil die ‘drielandentrein’ per december in gebruik nemen. Maar België weigert op het laatste moment, omdat het materieel niet zou voldoen aan de Belgische veiligheidseisen.

Die internationale trein werd in 2015 gepresenteerd als schoolvoorbeeld van internationale samenwerking bij grensoverschrijdend treinverkeer. Arriva bestelde speciale treinstellen die geschikt zijn voor het Belgische, Nederlandse en Duitse spoor. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat investeerde 19 miljoen euro in spoorverdubbeling en electrificatie van het traject tussen Heerlen en de Duitse grens.

Niet verder dan Maastricht

Maar vooralsnog gaat die trein niet verder rijden dan Maastricht, ondanks bemoeienis van staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat en Milieu, D66). Zij heeft herhaaldelijk geprobeerd haar Belgische ambtsgenoot François Bellot (Mobiliteit, Mouvement Réformateur) op andere gedachten te brengen, zo bevestigt haar woordvoerder, maar vooralsnog zonder resultaat.

„België zal geen millimeter toegeven”, zegt Bellots woordvoerder op zijn beurt. „We hanteren hier Belgische en Europese veiligheidsregels voor het spoorverkeer, ook tussen Luik en de Nederlandse grens, en daar voldoet het materieel niet aan.”

De woordvoerder wijst bovendien op het beladen verleden van zijn minister als het om spoorveiligheid gaat. Bellot was voorzitter van een commissie die onderzoek deed naar de oorzaak van de treinramp in het Belgische Buizingen in 2010, met 19 doden en 171 gewonden de grootste ramp op het Belgische spoor. Een belangrijke oorzaak was het ontbreken van een adequaat beveiligingssysteem in een van de bij het ongeluk betrokken treinen.

Het is niet voor het eerst dat Nederland en België ruziën over grensoverschrijdend treinverkeer. Het mislukken van de Fyra, vijf jaar geleden, was mede het gevolg van loopgravenoorlogen tussen Nederland en België. De parlementaire enquêtecommissie die dat fiasco onderzocht, constateerde dat het Belgische spoorbedrijf NMBS én de Belgische staat in dat dossier onbetrouwbare partners waren. Maar een andere aanbeveling was dat het kabinet in de toekomst bij internationale samenwerking op het spoor moet zorgen voor een „goede en tijdige inventarisatie van belangen en risico’s van buitenlandse belanghebbenden.”

België heeft Nederland er vanaf 2016 bij herhaling voor gewaarschuwd dat al het nieuwe rollend materieel tussen Aken en Luik moet voldoen aan Europese en Belgische regelgeving, aldus Bellots woordvoerder. „Die verplichting is vanaf 2006 benadrukt in al onze contacten met het Nederlandse ministerie van Infrastructuur.”

Verdere escalatie dreigt

Het Nederlandse Kamerlid Martijn van Helvert (CDA) en zijn Belgische collega Jef van den Bergh (CD&V), beiden lid van het Benelux-parlement, waarschuwen inmiddels voor escalatie. Nederland dreigt nu ook Belgisch materieel te weigeren omdat het niet aan de veiligheidsnormen zou voldoen, aldus beide parlementariërs. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat bevestigt dat het vanaf volgende week ook het Belgische materieel dat tussen Luik en Nederland rijdt, op veiligheid inspecteren, zo bevestigt een ILT-woordvoerder.

De spoorlijn Aken-Maastricht-Luik gaat drie universiteitssteden met elkaar verbinden, zegt de Limburgse gedeputeerde Hubert Mackus (CDA). „Bovendien geeft het Nederlandse reizigers toegang tot de hogesnellijnen van Aken en Luik. Vanuit Maastricht ben je straks eerder in Parijs dan in Den Haag.”

Er was sinds 2016 constructief overleg, maar België kwam vorige maand in één keer met aanvullende eisen. „Het materieel van Arriva moet nu voldoen aan veiligheidsvoorschriften waar België zelf ook niet aan voldoet”, aldus Mackus.